Bệnh thủy đậu là bệnh truyền nhiễm với biểu hiện điển hình là các nốt mụn nước phỏng rộp chứa dịch viêm xuất hiện trên da và niêm mạc toàn thân. Thủy đậu có thể lưu hành ở mọi nơi trên toàn cầu và xuất hiện ở mọi đối tượng bất kể trẻ em hay người lớn. Bệnh có thể gây ra các biến chứng vô cùng nguy hiểm, phải nhập viện điều trị và nguy cơ cao dẫn đến tử vong hoặc để lại di chứng thần kinh, tim mạch, vận động và da liễu nặng nề kéo dài sau khi khỏi bệnh.
Bệnh thủy đậu là gì?
Thủy đậu là bệnh truyền nhiễm cấp tính gây ra tình trạng nhiễm trùng ngoài da với triệu chứng điển hình là các phát ban, mụn nước, phỏng rộp chứa đầy dịch mủ gây ngứa ngáy, vô cùng khó chịu. Bệnh có thể xảy ra ở cả trẻ em và người lớn, bất kỳ đối tượng nào chưa có miễn dịch với thủy đậu do chưa từng mắc bệnh thủy đậu trước đây hoặc chưa tiêm đầy đủ vắc xin ngừa bệnh thủy đậu đều có khả năng lây nhiễm và mắc bệnh.
Theo Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế, bệnh thủy đậu có khả năng lây lan và phát triển vô cùng mạnh mẽ, chúng có thể xuất hiện ở mọi nơi trên toàn thế giới. Ở những quốc gia thuộc vùng khí hậu ôn đới, có ít nhất 90% trẻ dưới 15 tuổi bị mắc thủy đậu và tỷ lệ này ở người lớn thậm chí có thể lên đến 95%.
Tại Việt Nam, theo thống kê của Hội Y học Dự phòng, năm 2016 cả nước ghi nhận được gần 22.000 ca mắc bệnh. Năm 2017 tăng 45,9%, chạm mốc 39.000 trường hợp mắc bệnh thủy đậu và vào năm 2018, Việt Nam có hơn 31.000 ca mắc.
Đến năm 2023, chỉ riêng 7 tháng đầu năm đã có hơn 4.000 ca bệnh, riêng Hà Nội đã có gần 2.000 ca, tăng gấp 11,5 lần so với cùng kỳ năm 2022. Có thể thấy rằng, dù đã có vắc xin phòng ngừa rất hiệu quả nhưng số lượng ca bệnh vẫn không suy giảm đáng kể qua các năm, cho thấy tỷ lệ bao phủ tiêm chủng vắc xin thủy đậu đang bị sụt giảm, người dân chủ quan, lơ là trong công tác dự phòng bệnh tật.
Theo BS Trương Hữu Khanh – Phó Chủ tịch Liên chi Hội Truyền nhiễm TP.HCM, bất cứ ai cũng có thể mắc thủy đậu, độ tuổi mắc bệnh thủy độ phổ biến nhất là nhóm trẻ em từ 2 – 8 tuổi. Theo tổ chức Dịch vụ Y tế Quốc gia chính phủ Anh (NHS), thủy đậu hay gặp nhất ở trẻ em thuộc nhóm tuổi dưới 10 tuổi.
Tại Việt Nam và các quốc gia nằm trong khu vực khí hậu nhiệt đới khác, mùa thủy đậu thường bắt đầu từ giữa tháng 3 và tháng 5 hàng năm, là giai đoạn thời tiết nóng ẩm, tạo điều kiện cho các tác nhân gây bệnh ngoài môi trường phát triển, lây lan và bùng phát mạnh mẽ trong cộng đồng.
Triệu chứng và diễn biến của bệnh
Dấu hiệu thủy đậu giai đoạn ủ bệnh
Giai đoạn ủ bệnh của VZV có thể kéo dài từ 10 – 21 ngày tùy vào tình trạng sức khỏe, khả năng phản ứng của hệ miễn dịch và mức độ tấn công của virus, đa số các trường hợp mắc thủy đậu, thời gian VZV ủ bệnh thường dao động trong khoảng từ 14 – 17 ngày. Ở giai đoạn này, virus bắt đầu nhân lên và di chuyển đến các cơ quan trong cơ thể và hầu như không gây ra bất cứ kiểu chứng nào điển hình.
Trong một số trường hợp, người bệnh có thể xuất hiện các triệu chứng dễ nhầm lẫn với bệnh cảm cúm như cơ thể cảm thấy mệt mỏi, sốt nhẹ từ 38 độ C, đau nhức mình mẩy, chán ăn, nhức đầu,… Các triệu chứng này thường biểu hiện rõ rệt và nặng hơn ở người lớn.
Triệu chứng thủy đậu giai đoạn phát bệnh
Sau khi giai đoạn ủ bệnh kết thúc, các dấu hiệu tiền triệu chứng bắt đầu khởi phát. Đầu tiên, các vùng da như lưng, ngực, bụng và mặt sẽ xuất hiện phát ban hơi sưng đỏ nhẹ, nhanh chóng lan ra các vùng da khác trên khắp cơ thể. Những ban đỏ này sẽ dần gồ lên, tiến triển thành dạng dát, sẩn trên da, cảm giác sờ vào hơi sần rát, lộm cộm khó chịu.
Sau vài giờ đến khoảng 01 ngày, tình trạng dát sẩn sẽ diễn tiến nhanh chóng thành các mụn nước, phỏng rộp chứa đầy dịch màu trắng trong. Trong một khoảng thời gian ngắn, những nốt mụn căng tức dịch viêm và dần hóa mủ, với kích thước đường kính khoảng 5 – 10mm, có viền đỏ xung quanh. Sau khi các nốt mụn thoái triển, các tổn thương thường có dạng hình tròn, hơi lõm ở giữa và có lớp vảy tiết phía trên, khi khô sẽ đóng mài và bong vảy, để lại sẹo lõm nông nhẹ khi vết thương lành hoàn toàn.
Những mụn nước phỏng rộp do thủy đậu gây ra không xuất hiện đồng loạt và thoái triển cùng một lúc mà xuất hiện thành nhiều đợt liên tiếp trong suốt 2 – 4 ngày. Do đó, trên mỗi vùng da có thể xuất hiện cùng lúc nhiều giai đoạn của vết thương do thủy đậu từ phát ban, dát, sẩn, mụn nước phỏng rộp, đóng vảy tiết và sẹo lõm.
Không chỉ gây ra các biểu hiện tổn thương ngoài da, các nốt mụn nước còn có thể xuất hiện và gây ra những thương tổn nghiêm trọng ở các vùng niêm mạc hầu họng, giác mạc hoặc thậm chí các vùng sinh dục như dương vật, âm đạo, hậu môn,…
Song song với triệu chứng điển hình là các mụn nước phỏng rộp chứa dịch, ở giai đoạn phát bệnh, người bệnh cũng có thể đối mặt với những biểu hiện tiền triệu tương tự như ở giai đoạn ủ bệnh như sốt, cơ thể suy nhược, mệt mỏi, đau nhức xương cơ, ê ẩm mình mẩy, mất ngủ, chán ăn,…
Dấu hiệu của bệnh thủy đậu giai đoạn hồi phục
Sau 7 – 10 ngày từ khi các phát ban bắt đầu xuất hiện, chúng sẽ bắt đầu khô lại, đóng mài và bong vảy, cơ thể người bệnh bắt đầu tiến đến giai đoạn phục hồi.
Các triệu chứng của bệnh thủy đậu diễn biến nặng
Sau khoảng 1 tuần, nếu không được điều trị kịp thời và chăm sóc đúng cách, các triệu chứng của bệnh thủy đậu có thể diễn biến nặng, biểu hiện qua các dấu hiệu như:
Các nốt thủy đậu mọc nhiều hơn và dày đặc trên da, có thể xuất hiện ở vùng niêm mạc họng, thanh quản, thủy đậu mọc trong miệng, niêm mạc mắt và vùng kín.
Triệu chứng mệt mỏi, suy kiệt, nhức đầu và đau cơ trở nặng hơn, sốt cao hơn, có thể trên 39 độ C.
Nốt thủy đậu bị bội nhiễm có dấu hiệu như thế nào?
Thủy đậu bị bội nhiễm khi vết thương trên da do thủy đậu bị các tác nhân gây bệnh khác ngoài môi trường gây ra tình trạng nhiễm trùng thứ phát với liên cầu khuẩn hoặc tụ cầu vàng. Bội nhiễm là một trong những biến chứng nhiễm trùng ngoài da phổ biến nhất ở những người mắc bệnh thủy đậu không được chăm sóc và vệ sinh da đúng cách, nguy cơ cao nhập viện và thậm chí tử vong.
Khi bị thủy đậu bội nhiễm, các nốt mụn nước có thể xuất hiện dày đặc hơn do sự viêm nhiễm không được kiểm soát tốt, lây lan và gây viêm các vùng da lành xung quanh, đồng thời các vết thương xuất hiện tình trạng mưng mủ, gây ngứa ngáy, đau rát và nhức nhói kéo dài. Tình trạng thủy đậu bội nhiễm có thể gây lở loét da nghiêm trọng, hoại tử, viêm tai nếu mụn nước mọc trong tai, viêm thanh quản nếu mụn nước xuất hiện trong niêm mạc miệng, thậm chí viêm phổi và nhiễm khuẩn huyết, vô cùng nguy hiểm. Sau khi hồi phục, cũng có nguy cơ rất cao để lại sẹo xấu nghiêm trọng.
Nguyên nhân và cách phòng ngừa
Nguyên nhân gây bệnh
Bệnh được gây ra bởi virus Varicella zoster, một loại virus thuộc họ Herpes. Cũng là tác nhân gây ra bệnh zona thần kinh (hay còn được gọi là bệnh giời leo) sau khi bệnh thuỷ đậu kết thúc. Đối với người chưa mắc bệnh hoặc chưa được tiêm phòng, nguy cơ mắc bệnh là rất cao.
Phòng tránh hiệu quả
– Tiêm phòng: Việc tiêm vắc xin Varicella giúp giảm nguy cơ mắc bệnh và là cách phòng tránh hiệu quả.
– Tránh tiếp xúc: Tránh tiếp xúc với người bệnh và các vật dụng cá nhân của họ là cách hiệu quả để ngăn chặn sự lây nhiễm.
– Chăm sóc da: Việc chăm sóc da đúng cách, như không gãi nổi ban, có thể giảm nguy cơ nhiễm trùng.
Đối phó với thủy đậu: Quan trọng nhất là sự chăm sóc
Nghỉ ngơi và uống nước nhiều
Nếu đã mắc bệnh, quan trọng nhất là nghỉ ngơi đủ và duy trì lượng nước cần thiết để giúp cơ thể đối phó với virus.
Chất lượng chăm sóc y tế
Nếu có bất kỳ biểu hiện nào phức tạp, đặc biệt là ở nhóm người có hệ miễn dịch yếu, việc tìm kiếm sự chăm sóc y tế là quan trọng.
Hiểu rõ về bệnh thủy đậu không chỉ giúp chúng ta chuẩn bị tốt hơn trước nguy cơ lây nhiễm mà còn hỗ trợ trong quá trình điều trị và chăm sóc. Việc duy trì sức khỏe và tuân thủ các biện pháp phòng tránh là chìa khóa để bảo vệ bản thân và cộng đồng trước loại bệnh này. Hãy chia sẻ thông tin này để lan tỏa sự nhận thức về bệnh thủy đậu và giúp mọi người duy trì một cuộc sống khỏe mạnh nhé.
Thông tin liên hệ:
Hotline: 0963976878
Fanpage: NowFit Yoga & Fitness Center
Website: https://nowfit.vn/
Google Map: NowFit
Địa chỉ: 261 Nguyễn Trọng Tuyển, P.10, Q.Phú Nhuận.
Chi nhánh 2: 767 Lạc Long Quân, P.10, Q.Tân Bình.
Chi nhánh 3: 20 Cộng Hòa, P.04, Q.Tân Bình.
Chi nhánh 4: 33 – 35 Đường 3/2, P.11, Quận 10.
