Rách sụn chêm là một trong những chấn thương thường gặp khi chơi thể thao, tình trạng này có thể gây ra sự đau đớn và hạn chế sự linh hoạt trong hoạt động vận động. Trong bài viết này, NowFit sẽ đi sâu vào nguyên nhân, triệu chứng và các phương pháp điều trị hiệu quả cho tình trạng rách sụn chêm.
Rách sụn chêm là gì?
Rách sụn chêm hay rách sụn đầu gối (tên tiếng Anh: Torn Meniscus) là một trong những chấn thương đầu gối thường gặp nhất. Sụn chêm giúp ổn định khớp, bảo vệ xương không bị hao mòn nhưng chỉ cần một cú xoay gối đột ngột khi tập luyện, chơi thể thao hoặc tai nạn trong lao động, tai nạn giao thông đều có thể dẫn đến sụn chêm bị rách hoặc vỡ. Một số trường hợp khác, một phần sụn gối bị rách, vỡ ra, kẹt vào khớp gây thoái hóa đầu gối.
Chấn thương có thể xảy ra ở nhiều vị trí khác nhau như rách sụn trong – ngoài, rách sừng trước – sau, rách vùng giàu mạch hoặc vô mạch,… Hình thái của vết rách cũng khác nhau, có thể là rách theo chiều dọc, chiều ngang, hình nan hoa, hình vạt hoặc các hình dạng phức tạp khác.
XEM THÊM: Viêm gân gót chân Achilles là gì
Nguyên nhân của rách sụn chêm
Ở trẻ em: thường xảy ra do chấn thương thể thao, khi vui chơi, chạy nhảy hoặc tai nạn giao thông. Trẻ em bị chấn thương ở trạng thái gối gấp, đồng thời chân bị vặn xoắn dẫn đến chấn thương.
Ở người lớn: Người lớn bị rách sụn khớp gối do chấn thương khi chơi thể thao, tai nạn giao thông hoặc thoái hóa xương, nhất là ở người lớn tuổi. Khi đang ngồi bỗng đột ngột đứng lên trong tư thế chân hơi vặn.
XEM THÊM: Cách xử lý móng chân mọc ngược (móng quặp)
Triệu chứng của rách sụn chêm
Khi mới dính chấn thương, người bệnh vẫn có thể đi lại bình thường, thậm chí vẫn tiếp tục chơi thể thao, tập luyện, thi đấu. Cơn đau do vết rách sẽ xuất hiện sau 2-3 ngày, lúc này người bệnh có thể nhận biết thông qua các dấu hiệu như:
Nghe như có tiếng “nổ” khi sụn chêm vừa rách;
Đầu gối đau và sưng;
Kẹt khớp gối, khó co duỗi khớp gối;
Khi vận động có cảm giác lục cục phát ra từ khớp;
Đau nhức khi ấn tay vào khe khớp gối;
Khó đi lại, vận động.
Ngay khi có các triệu chứng kể trên, người bệnh nên đến ngay cơ sở y tế uy tín để được thăm khám, chẩn đoán chính xác và có phương pháp điều trị phù hợp.
Cách điều trị rách sụn chêm
Phương pháp điều trị được thực hiện chủ yếu nhằm khắc phục triệu chứng đau nhức và cải thiện vận động cho người bệnh. Các phương pháp này khác nhau tùy từng vị trí, kích thước, hình thái và mức độ trầm trọng của tổn thương. Bên cạnh đó, tuổi tác và mức độ vận động của người bệnh cũng ảnh hưởng đến việc quyết định phác đồ điều trị.
XEM THÊM: Nguyên nhân và triệu chứng của Viêm gân bánh chè
Điều trị không phẫu thuật
Điều trị bảo tồn rách sụn chêm được áp dụng cho những trường hợp tổn thương nhỏ, ở vị trí ⅓ ngoài sát bao khớp máu nuôi dồi dào, người bệnh ít đau, gối còn vững. Việc điều trị chủ yếu là chườm đá, bất động khớp gối, hạn chế vận động, sử dụng các thuốc giảm đau, chống viêm, chống phù nề.
Phẫu thuật
Có 2 phương pháp phẫu thuật điều trị rách sụn chêm gồm: mổ mở và mổ nội soi. BVĐK Tâm Anh áp dụng phương pháp phẫu thuật nội soi trong điều trị đứt chấn thương. Đây được xem là phẫu thuật ít xâm lấn, giúp người bệnh phục hồi nhanh sau phẫu thuật, đảm bảo tính thẩm mỹ và điều trị triệt để.
XEM THÊM: Hội chứng căng xương chày khi chạy bộ
1.Cắt bỏ sụn khớp gối
Cắt bỏ sụn chêm được chỉ định cho những vết rách cũ trên 6 tuần, vị trí rách ở vùng ⅔ trong, vùng máu nuôi nghèo nàn. Trong số các trường hợp rách sụn chêm khớp gối, đây là trường hợp nghiêm trọng nhất, không có khả năng phục hồi. Bác sĩ buộc phải cắt bỏ bằng kỹ thuật cắt tiết kiệm vùng rách, chừa vùng nguyên giáp bao khớp, giữ vững khớp và độ chịu lực toàn cơ thể.
2.Ghép sụn chêm
Ghép sụn là một phẫu thuật khá phức tạp, đòi hỏi phải sử dụng sụn chêm đồng loại (allograft) để ghép. Do đó, với điều kiện hiện tại, Việt Nam chưa thực hiện được kỹ thuật điều trị này.
3.Khâu sụn chêm
Sụn chêm có vai trò quan trọng trong điều hòa lực truyền từ xương đùi xuống xương chày, khi rách một phần hoặc rách toàn bộ sụn chêm sẽ ảnh hưởng đến khả năng điều hòa lực, sự phân phối lực không đều giữa các vùng xương đùi xuống xương chày, dẫn đến tổn thương lớp sụn và dần gây thoái hóa khớp. Sụn chêm bị cắt bỏ càng nhiều, nguy cơ thoái hóa khớp càng sớm và trầm trọng.
Vì thế, để hạn chế phải cắt bỏ sụn chêm, kỹ thuật khâu sụn chêm được chỉ định với các trường hợp rách dọc, rách mới trước 6 tuần, vùng ⅓ ngoài sát bao khớp nơi có nguồn cấp máu dồi dào cho khả năng làm lành tổn thương nhanh. Tuy nhiên, việc khâu sụn chêm ở vùng này cần thực hiện sớm, nếu can thiệp muộn, tổn thương tại vị trí rách đã xơ hóa thì cơ hội phục hồi không cao.
Việc khâu sụn chêm nhằm phục hồi hình thái giải phẫu, đảm bảo thực hiện chức năng của sụn chêm sẽ giải quyết được các phiền toái như đau, tràn dịch, kẹt khớp,… đảm bảo kéo dài tuổi thọ của khớp qua chức năng sụn. Các nghiên cứu cho thấy, kỹ thuật khâu sụn chêm cho hiệu quả cao trong phục hồi và duy trì chức năng khớp gối theo thời gian.
Để đưa ra chỉ định khâu hay cắt bỏ sụn chêm, cắt bỏ phần nào, khâu phần nào, bác sĩ cần thăm khám và đánh giá chính xác tổn thương. Do đó, khi có dấu hiệu bất thường, người bệnh cần đi khám sớm để được can thiệp kịp thời.
Phẫu thuật nội soi là phương pháp tối ưu đối với các trường hợp đứt dây chằng chéo, tổn thương rách sụn khớp gối nhằm tái tạo dây chằng về đúng chức năng nguyên bản và phục hồi giải phẫu sụn chêm khớp gối. Phương pháp phẫu thuật nội soi trong điều trị rách sụn chêm có nhiều ưu điểm vượt trội như:
Nhanh chóng, thuận tiện: Người bệnh được khám và phẫu thuật ngay trong ngày, hạn chế di chuyển nhiều lần.
Người bệnh tiết kiệm chi phí điều trị, đồng thời giảm được các nguy cơ ảnh hưởng khi dùng kháng sinh kéo dài.
Thời gian hồi phục nhanh, vết mổ nhỏ, thẩm mỹ, ít đau so với phương pháp mổ mở truyền thống.
Phục hồi khả năng vận động lên đến 80-90%, người bệnh sớm trở lại sinh hoạt bình thường, có thể tập thể dục thể thao từ 6- 9 tháng sau phẫu thuật tùy mức độ tổn thương.
XEM THÊM: Hội chứng dải chậu chày là gì và Nguyên nhân gây ra
Phục hồi và tập luyện
Tập luyện nhẹ nhàng: Bài tập nhẹ nhàng như đi bộ nhanh, yoga, hoặc bơi lội có thể giúp cải thiện sức khỏe của đĩa đệm.
Biện pháp phòng ngừa
Để phòng tránh rách sụn chêm đầu gối và các triệu chứng, biến chứng nguy hiểm của bệnh, PGS.TS.BS Trần Trung Dũng khuyến cáo người bệnh cần lưu ý những vấn đề sau:
Tập luyện thể dục thể thao thường xuyên, tăng sự dẻo dai của khớp gối.
Thực hiện đúng tư thế trong lao động, sinh hoạt.
Tránh việc xoay gối đột ngột.
Tuân thủ đúng chỉ định của bác sĩ, tránh tổn thương lặp lại sau điều trị rách sụn khớp gối.
XEM THÊM: Nguyên nhân gây gãy xương do mỏi là gì?
Rách sụn chêm là một vấn đề cột sống có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống và khả năng vận động. Việc hiểu rõ về nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị, cùng với các biện pháp phòng ngừa, là chìa khóa để duy trì sức khỏe của cột sống và ngăn chặn sự phát triển của tình trạng rách sụn chêm.
Thông tin liên hệ:
Hotline: 0963976878
Fanpage: NowFit Yoga & Fitness Center
Website: https://nowfit.vn/
Google Map: NowFit
Địa chỉ: 261 Nguyễn Trọng Tuyển, P.10, Q.Phú Nhuận.
Chi nhánh 2: 767 Lạc Long Quân, P.10, Q.Tân Bình.
Chi nhánh 3: 20 Cộng Hòa, P.04, Q.Tân Bình.
Chi nhánh 4: 33 – 35 Đường 3/2, P.11, Quận 10.
